Hızla gelişen bu toplumda yapmak zorunda oldukları şeyleri erteleyen pek çok insan var. Bazen bunu bilinçli olarak, bazen de bilinçsizce yaparlar. Erteleme veya erteleme düşündüğünüzden daha sık görülür ve bazıları için tembellik veya irade eksikliği ile eş anlamlıdır. Bir kişi çok fazla ertelediğinde kendini verimsiz hisseder ve bu da suçluluk, endişe ve stres duygularına yol açar. Önemli bir görev ne kadar uzun süre ertelenirse, olumsuz duygular da o kadar kötüleşir.
Peki insanlar zararlı olduğunu bildikleri halde neden erteliyor? Zaman kaybederler ve bunun farkına vardıklarında davranışı düzeltmek yerine daha fazla sorumluluğu ertelemeye devam ederler. Bütün insanlar ertelemez. Bazılarının ne yapmaları gerektiğine dair çok net bir vizyonu var ve doğrudan ve verimli bir şekilde hedeflerine doğru ilerliyorlar. Ancak sık sık erteleyenler için bu netlik ulaşılamaz görünüyor. Onlar için öncelikleri yönetmek ve harekete geçmek çok daha karmaşıktır.
erteleme nedir
Erteleme, önemli ve acil olan faaliyet veya görevlerin ertelenmesi, bunların yerine daha az alakalı veya daha hoş olanlarla değiştirilmesi eylemidir. Bu davranış, çoğu zaman çok geç olana veya kişi aşırı baskı altına girene kadar temel görevlerin ertelenmesine yol açar.
Bir davranışın erteleme olarak sınıflandırılabilmesi için, bunun verimsiz olması, gereksiz olması ve haklı gösterilenden daha uzun sürmesi gerekir. Duygusal olarak bunun bizi daha kötü hissettireceğini bilsek bile eylemi gönüllü olarak erteleriz. Bu, anlık tatmin ile uzun vadeli refah arasındaki içsel bir mücadeledir.
Ertelemenin etkileri
Erteleme insanları yalnızca kişisel olarak değil aynı zamanda sosyal ve iş ilişkilerinde de etkiler. Etkileri arasında kronik stres, üretkenlik kaybı, suçluluk duygusu ve sosyal veya profesyonel olarak onaylanmamayı sayabiliriz. Üstelik önemli görevlerin tamamlanması ne kadar uzun sürerse, kişinin içinde bulunduğu olumsuz sarmaldan kurtulması da o kadar zor olur.
Erteleme kaygı ve stres yaratır çünkü kişi eninde sonunda yapmak zorunda kalacağı bir şeyi ertelediğini bilir. Bazı durumlarda davranışınızı erteleme eğiliminizi olumsuz yönde güçlendirecek bahanelerle haklı gösterebilirsiniz. Her ne kadar hepimiz için belli bir miktar erteleme normal olsa da, bu düzenli bir kalıp haline geldiğinde bu, kaygı veya düşük özgüven gibi altta yatan bir sorunun işareti olabilir.
Daha ciddi vakalarda kronik erteleme, depresyon veya dikkat eksikliği bozukluğu gibi bir tür psikolojik bozukluğun göstergesi olabilir. Ancak bu davranış aynı zamanda gerçekte neye değer verdiğimizin bir sinyali olarak da hizmet edebilir. Bir göreve çok değer verdiğimizde ertelemek nadirdir.
Erteleme nedenleri
Ertelemenin nedenleri çeşitli ve karmaşıktır. Duygusal problemlerle, düşük özgüvenle veya genel güven eksikliğiyle ilişkili olabilir. Birçok durumda, Erteleme, öz kontrol eksikliğine ve artan dürtüselliğe dayanır. Erteleyenler ne yapmaları gerektiğini biliyorlar ama niyet ile eylem arasında büyük bir boşluk var. Bu boşluğu açıklayan nedenler genellikle çeşitlidir:
- Başarısız olma korkusu: Bazı insanlar işleri doğru yapamayacaklarından korktukları için ertelerler. Bunun nedeni aşırı mükemmeliyetçilik olabilir.
- Kaygı: Erteleyenler çoğu zaman görevler konusunda endişe duyarlar ve bu da onların onlardan kaçınmasına yol açar.
- Motivasyon eksikliği: Bir görevin net bir değeri ya da anlık faydası yok gibi görünüyorsa ertelenmesi daha olası olabilir.
- Düşük öz yeterlilik: İnsanlar bir görevi yerine getirebilecek yeteneğe sahip olduklarına inanmıyorlarsa, muhtemelen o görevden kaçınırlar.
Erteleyen kişi nasıldır?
Erteleyen kişi genellikle yüksek derecede dürtüselliğe sahiptir. Yapmaları gereken şeyi neden yapmadıklarını açıklamak için bahaneler kullanarak sorumluluktan kaçma eğilimindedirler. Bu davranış, eylemlerinin özgüvenleri üzerindeki olumsuz etkilerini en aza indirirken işlerini ertelemeye devam etmelerini sağlar. Ertelemek onlara hayatları üzerinde kontrol sahibi oldukları yanılsamasını verir, ancak uzun vadede bu hem kişisel hem de profesyonel olarak ciddi sonuçlara yol açar. Görevleri erteleyerek stresten kaçınıyormuşsunuz gibi görünse de, ertelemenin duygusal sonuçları yıkıcıdır.
Anında memnuniyet
Ertelemenin ana nedenlerinden biri, anında tatmin. Günümüzde toplum her zamankinden daha fazla anlık tatmine odaklanmış durumda. Sosyal medyada oynamak veya video izlemek çok daha keyifliyken neden sıkıcı bir projeye başlayasınız ki? Kolay yolu seçiyoruz çünkü anlık mutluluk sağlıyor. Ancak teslim tarihi yaklaştığında o küçük neşe kaybolur ve işi doğru yapmak için yeterli zamanımızın olmadığını fark ederiz. Sonuç iki kat olumsuzdur: Boş zamanlarımızdan gerçekten keyif almayız ve iyi bir iş çıkarmayı da başaramayız. Ertelemek bizi tatminsiz bırakır ve yapmaya karar verdiğimiz şeyi asla bitiremeyeceğimiz hissine kapılırız. Sonuçta, eylemsizlik bir suçlama ve düşük performans döngüsünün devam etmesine neden olur.
Ertelemenin üstesinden nasıl gelinir?
Ertelemenin üstesinden gelmek kolay bir iş değildir ancak doğru stratejilerle etkisini azaltmak mümkündür. İşte bazı etkili yöntemler:
- Görevleri alt bölümlere ayırın: Ezici bir görevle yüzleşmek yerine, onu küçük adımlara bölün. Bu kaygıyı azaltır ve motivasyonu artırır.
- Son teslim tarihlerini belirleyin: İnsanlar son teslim tarihlerine en iyi tepkiyi verirler. Son teslim tarihlerini ayarlamak, görevlere zamanında başlamanıza yardımcı olur.
- Duygularınızı anlayın: Erteleme genellikle duygusal rahatlama arayışıyla bağlantılıdır. Bu duyguları tanımlayın ve onlarla başa çıkmayı öğrenin.
- Dikkat dağıtıcı unsurları devre dışı bırakın: Sosyal ağları ve mobil bildirimleri kapatın. Çalışma süresi boyunca dikkat dağıtıcı unsurları sınırlayın.
Erteleme, zamanında harekete geçmezsek hedeflerimizi mahvedebilecek güçlü bir düşmandır. Neden ertelediğimizi anlamak, mükemmel olmadığımızı kabul etmek ve bu konuda harekete geçmeye başlamak önemlidir. Zor bir süreç olsa da ertelemeyi kontrol altına almak daha üretken olmamızı, stresi azaltmamızı ve yaşamımızı iyileştirmemizi sağlar.